برسم بر پایه متن اوستایی - پهلوی نیرنگستان

موبدان زرتشتی از دوران باستان به هنگام اجرای بسیاری از نیایش ها و مراسم دینی، شاخه هایی از گیاهان را به نام برسم به عنوان نماد و نماینده ایزد موکل بر گیاهان (اَمرداد) به دست می گرفته اند. با وجود نقش بسیار مهم برسم در آیین های زرتشتی، تاکنون پژوهش مستقل و جامعی در این رابطه به انجام نرسیده است. این پژوهش می کوشد تا افزون بر متونی که تنها نام برسم در آنها ذکر شده، تنها متن مرجع آیین ها و سنت های مربوط به برسم یعنی نیرنگستان را در پنج فصل بازخوانی و بررسی نماید. فصل نخست به چیستی و فلسفه برسم و جایگاه آن در میز آلات اجرای مراسم می پردازد و سپس متن اوستایی- پهلوی نیرنگستان، نسخه های خطی آن و مطالعاتی که پیش از این بدان پرداخته را معرفی می کند. در فصل دوم منابع و متون ایرانی (شامل متون اوستایی، پهلوی، پارسی زرتشتی و نیز روایات اساطیری و نقش برجسته های ایرانی باستان) و غیرایرانی که اطلاعاتی راجع به برسم در خود دارند، آمده است. فصل سوم به آنچه نیرنگستان از آداب و سنت های مرتبط با برسم روایت می کند، پرداخته است. فصل چهارم افزون بر پژوهش کتابخانه ای کوشیده تا با مطالعات میدانی، سنت های معاصر برسم و تحولات آن در ایران و هند را بازنگری کند. در آخر در پنجمین فصل نتایج این پژوهش به اختصار بیان شده است.